Składniki czynne występujące w roślinach konopi

Składniki czynne występujące w roślinach konopi
Konopie siewne (Cannabis stavia L.) charakteryzują się złożonym składem chemicznym, w tym terpenami, flawonoidami, węglowodanami, kwasami tłuszczowymi i ch pochodnymi, fitosterolami, związkami fenylowymi oraz najbardziej specyficznymi związkami dla tej rośliny czyli kannabinoidami.
Zawartość kannabinoidów w konopiach, ale też i innych składników oddziałujących na organizm człowieka, zależy przede wszystkim od odmiany, chemotypu, wieku i części rośliny oraz techniki uprawy i warunków środowiskowych.
Fitokannabinoidy
W roślinach konopi zidentyfikowano ponad 550 różnych związków chemicznych, z czego ponad 100 stanowią fitokannabinoidy.
Fitokannabinoidy syntezowane są przede we włoskach wydzielniczych czyli trichomach żeńskich kwiatów. Największą zwartość tych związków oznacza się w niecałkowicie rozwiniętych i niezapłodnionych kwiatach.
W konopiach typu narkotycznego najliczniejszymi fitokannabinoidami są kwas tetrahydrokannabinoidowy (THCA) i jego dekarboksylowa pochodna tetrahydrokannabinol (THC).
Konopie typu włóknistego zawierają głównie kwasy kannabinoidowe kwas kannabinoidowy (CBDA), kwas kannabigerolowy (CBGA), a następnie ich pochodne dekarboksylowane, a mianowicie kannabidiol (CBD), kannabigerol (CBG).
Inne mniej znane kanabinoidy obejmują np. Kannabinol(CBN) i kannabichromem (CBC).
Delta-9-tetrahydrokannabinol (THC)
Istnieje kilka izomerów THC różniących się położeniem wiązania podwójnego. 9THC i 8THC występują w naturze.
W zależności o chemotypu zawartość THC w roślinach waha się od mniej niż 0,2% (konopie włókniste) aż do 30% w kwiatach żeńskich osobników uprawiających w specjalistycznych hodowlach. W innych częściach rośliny np. liściach stwierdzono małą zawartość tego kannabinoidu lub jego brak. THC traktowany jest jak roślinny analog endokannabinoidu - anandamidu.
THC to częściowy agonista receptorów kannabinoidowych CB1 i CB2.
(więcej o receptorach CB1 i CB2 najdziesz na naszym blogu)
THC jest głównych składnikiem konopi odpowiadającym za działania psychoaktywne.
Do tej pory w baniach przedkliniczych i klinicznych udowodniono następujące działania THC9 :
- narkotyczne o umiarkowanych właściwościach halucynogennych,
- przeciwbólowe,
- psychostymulujące (poprawa nastroju, zrelaksowanie, wyostrzenie zmysłów)
- neuroprotekcyjne,
- przeciwwymiotne,
- antyspastyczne (w tym w stwardnieniu rozsianym),
- spazmolityczne (w tym rozszerzające oskrzela),
- przeciwzapalne (20 krotnie większe działania niż aspiryna oraz 2-krotnie silniejsze niż hydrokortyzon),
- przeciwświądowe
THC jest związkiem wysoce lipofilnym, dlatego z łatwością gromadzi się w tkance tłuszczowej i narządach bogatych w lipidy np. w mózgu, płucach, wątrobie i śledzionie.
Podstawowe niepożądane działania podczas stosowania THC jako leku to: suchość w jamie ustnej, zmęczenie, senność, zawroty głowy, dezorientacja, zaburzenia koncentracji i pamięci, tachykardia i wzmożony apetyt.
Kannabidiol (CBD)
CBD jest głównym kannabinoidem występującym w konopiach włóknistych.
W konopiach typu włóknistego kannabidiol (CBD), a nie THC jest najważniejszą substancją aktywna, której przypisuje się wielokierunkowy zakres dzilania farmakologicznego.
CBD został po raz pierwszy wyizolowany z konopi w 1940 r. Jako drugi z kolei kannabinoid. Wówczas nie interesowało się jeszcze właściwościami biologicznymi CBD. Dziś już wiadomo, że CBD nie wykazuje działania psychoaktywnego charakterystycznego dla THC.
Na podstawie obiecujących wyników badań klinicznych i przed klinicznych wiąże się duże nadzieje z możliwością zastosowania CBD w leczeniu wielu chorób
Działanie udowodnione w badaniach klinicznych:
- przeciwdrgawkowe (zwłaszcza w lekoopornej padaczce),
- antyspastyczne (zwłaszcza w stwardnieniu rozsianym),
- przeciwzapalne,
- przeciwbólowe,
Działania CBD udowodnione w badaniach in vitro i in vivo z udziałem zwierząt doświadczalnych, a także jako efekty obserwowane u pacjentów: - przeciwwymiotne,
- przeciwnowotworowe,
- przeciwdepresyjne,
- przeciwlękowe,
- przeciwzapalne,
- stymulujące apetyt
- regulujące procesy snu i czuwania
- neuroprotekcyjne
- antybiotyczne
- przeciwutleniające
- zmniejszające ciśnienie krwi wewnątrzgałkowe
Inne ważne fitokannabinoidy
Kwas kannabinoidowy (CBDA)
Obok CBD jest głównym składnikiem włosków gruczołowych konopi (do 15%). W świeżym materiale roślinny, 95% CBD wystepuje w postaci właśnie tego kwasu.
CBDA hamuje aktywność enzymu COX-2, co tłumaczy jego działania przeciwzapalne. Na podstawie badań in vitro stwierdzono oddziaływanie CBDA z receptorami waniloidowymi, co może wskazywać na jego działanie przeciwbólowe.
Kannabinol (CBN)
CBN Praktycznie nie występuje w świeżej marhuanie. Powstaje jako metabolit utleniania THC, a jego zawartość zwiększa się wraz z czasem przechowywania konopi. CBN jest słabym agonistą receptorów kannabinoidowych Cb1 i CB2, dlatego wykazuje niewielkie właściwości psychoaktywne.
Przy czym jego powinowactwo do receptora CB1 jest lepiej zbadane niż do receptora CB2
Badania in vitro wykazały jego działania nasilające kościotworzenie oraz właściwości przeciwnowotworowe w raku piersi.
Kannabigerol (CBG)
CBG to kannabinoid pozbawiony właściwości psychoaktywnych, gdyż w odróżnieniu od THC nie posiada powinowactwa do receptorów kannabinowidowych CB1 i CB2
Wpływa jednak na układ endokannabinodowy poprzez hamowanie działania ananndamidu. CBG blokuje receptor serotoniny 5-HT1A co może mieć wpływ hamujący na właściwości przeciwwymiotne CBD.
Ten kannabinoid ponadto charakteryzuje się działaniem przeciwbólowym przeciwnowotworowym i przeciwbakteryjnym w warunkach in vitro.